Zomers in Nederland worden steeds warmer, en dat brengt risico’s met zich mee, vooral voor mensen die kwetsbaar zijn voor hitte. Denk aan ouderen, jonge kinderen en mensen met een chronische aandoening. Om gezondheidsproblemen tijdens warme periodes te beperken, is er het Nationaal Hitteplan. In dit artikel lees je wat het hitteplan precies inhoudt, wanneer het actief is en nog belangrijker, wat jij kunt doen om veilig en gezond te blijven.
Vergeet je niet in te smeren met zonnebrandcrème als je de zon in gaat!
Wat is het Nationaal Hitteplan?
Het Nationaal Hitteplan is een waarschuwingssysteem van het RIVM, bedoeld om bij aanhoudende hitte gezondheidsproblemen te voorkomen. Het plan wordt geactiveerd wanneer er een periode van extreem warme dagen wordt verwacht, met ook hoge nachttemperaturen en hoge luchtvochtigheid. Daarbij wordt gekeken naar regionale verschillen; het plan kan dus per provincie worden ingeschakeld.
Het plan richt zich vooral op mensen die kwetsbaarder zijn voor hitte, zoals:
- Ouderen (70+)
- Jonge kinderen
- Mensen met een chronische aandoening of overgewicht
- Mensen in zorginstellingen
- Dak- en thuislozen
- Mensen die medicijnen gebruiken
Waarom is hitte gevaarlijk?
Bij hitte kan het lichaam zijn warmte moeilijker kwijt. Dat kan leiden tot oververhitting, uitputting of zelfs een levensbedreigende hitteberoerte. De symptomen zijn niet altijd meteen duidelijk. Daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en alert te blijven, voor jezelf én voor anderen.
Wat kun jij doen bij hitte?
Hieronder vind je praktische en doeltreffende maatregelen om veilig door warme dagen heen te komen:
1. Zorg voor voldoende drinken
- Zet drinken klaar: water, thee, limonade of koffie.
- Spoor anderen aan om regelmatig te drinken, ook als ze geen dorst hebben.
- Vermijd alcohol of sterke koffie: die werken juist vochtafdrijvend.
2. Houd de woning koel
- Doe overdag ramen, gordijnen en zonwering dicht.
- Gebruik ventilators of airconditioning als dat mogelijk is.
- Open ramen pas als het buiten is afgekoeld (meestal ’s nachts).
3. Koel het lichaam
- Blijf in de schaduw of in een koele ruimte.
- Plan activiteiten in de vroege ochtend of late avond (voor 12:00 of na 18:00 uur).
- Een lauwe douche, natte doeken of een voetenbad helpen afkoelen.
4. Wees alert op signalen van oververhitting
Let op bij jezelf én bij anderen. Signalen zijn:
- Hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid
- Droge mond, verwardheid, erge dorst
- Opgezwollen enkels, jeukende blaasjes
Bel de huisarts als klachten niet verminderen of erger worden.
5. Let op bij medicijngebruik
Sommige medicijnen werken anders bij hitte. Raadpleeg bij twijfel de apotheek of huisarts.
6. Zorg voor elkaar
- Bel of bezoek mensen die mogelijk hulp nodig hebben, zoals een oudere buur of een alleenstaande kennis.
- Vraag hoe het gaat en of je iets kunt betekenen (zoals drinken brengen of boodschappen doen).
- Ook mantelzorgers spelen hierin een belangrijke rol – met simpele handelingen kan veel worden voorkomen.
Herken en behandel hittegerelateerde klachten
Oververhitting
Symptomen: hoofdpijn, vermoeidheid, concentratieverlies, jeuk of oedeem.
Actie: rust nemen, veel drinken, afkoelen met water of voetenbad.
Hitte-uitputting
Symptomen: flauwte, kramp, snelle hartslag, hevig zweten, bleke huid.
Actie: stop met wat je doet, zoek een koele plek, drink kleine slokjes water of sportdrank, koel je lichaam.
Hitteberoerte (levensbedreigend!)
Symptomen: lichaamstemperatuur >39°C, rode droge huid, geen zweet, misselijkheid, bewustzijnsverlies.
Actie: Bel direct 112 en volg de instructies van hulpdiensten.
Veelgestelde vragen
Wanneer is het Nationaal Hitteplan actief?
Het wordt geactiveerd op basis van weersverwachtingen, vooral als het dagenlang boven de 27 graden wordt, ook ’s nachts warm blijft, en de luchtvochtigheid hoog is.
Is het hetzelfde als een hittegolf?
Nee. Een hittegolf wordt pas achteraf vastgesteld: minimaal vijf dagen boven de 25 graden, waarvan drie boven de 30 graden. Het Hitteplan is een voorzorgsmaatregel.
Is het overal in Nederland even warm?
Nee. Het Hitteplan kan per provincie worden geactiveerd, omdat regionale temperaturen verschillen.
De zomer is heerlijk, maar hitte moet je serieus nemen. Het Nationaal Hitteplan herinnert ons eraan om extra aandacht te hebben voor elkaar. Met simpele maatregelen kun je jezelf én anderen beschermen tegen de risico’s van hitte.
Heb je vragen over je gezondheid of medicijnen?
Neem dan contact op met je huisarts of apotheek.
Meer info vind je ook op www.ggdghor.nl en www.rivm.nl