Wanneer je in de drogist of supermarkt een zonnebrandcrème probeert te kiezen, zie je vaak termen als SPF 15, 30 of 50 op de verpakking staan. Maar wat betekenen die getallen nu eigenlijk? Welke factor is het beste voor jouw huid? En is SPF 50 echt veel beter dan SPF 30? In dit artikel duiken we in de wetenschap achter SPF en helpen we je de juiste keuze te maken.
Samenvatting van het artikel
- SPF staat voor Sun Protection Factor
- SPF geeft aan hoe goed je beschermd bent tegen UVB-straling, de veroorzaker van zonnebrand.
- SPF 30 blokkeert 96,7% van de UVB-straling, SPF 50 blokkeert 98%.
- Als je voldoende smeert, is SPF 30 meestal genoeg.
- Omdat de meeste mensen te weinig gebruiken, is SPF 50 een veiligere keuze in de praktijk.
- Voor kinderen, mensen met een lichte huid of in felle zon (bergen, strand, sneeuw): altijd minimaal SPF 50.
- Kies een zonnebrand met zowel UVB- als UVA-bescherming (UVA-symbool).
- Smeer elke twee uur opnieuw, ook na zwemmen of zweten.
Wat betekent SPF?
SPF staat voor Sun Protection Factor en is een maat voor hoe goed een zonnebrandcrème je beschermt tegen UVB-straling. Dat is de vorm van UV-straling die verantwoordelijk is voor zonnebrand én de meeste huidkankers.
De SPF-waarde geeft aan hoeveel langer je in de zon kunt blijven zonder te verbranden in vergelijking met wanneer je geen zonnebrand zou gebruiken. Stel: je verbrandt normaal na 10 minuten zonder bescherming. Met SPF 30 zou dat theoretisch pas na 30 keer zo lang gebeuren — dus na 300 minuten.
Maar dit is een theoretisch maximum. In werkelijkheid wordt zonnebrand door factoren als zweten, zwemmen en wrijving (bijvoorbeeld door kleding) minder effectief. Daarom moet je om de twee uur opnieuw smeren, ongeacht de factor.
SPF en de hoeveelheid bescherming
Wat veel mensen niet weten, is dat het verschil tussen SPF 30 en SPF 50 minder groot is dan je zou denken:
| SPF | Blokkeert ongeveer |
|---|---|
| 15 | 93% van UVB-straling |
| 30 | 96,7% |
| 50 | 98% |
| 100 | 99% |
Zoals je ziet: SPF 50 biedt slechts iets meer bescherming dan SPF 30, maar het is wel wat veiliger voor wie extra gevoelig is voor de zon of voor kinderen.
Welk SPF past bij mij?
Welke factor je kiest, hangt af van verschillende factoren, zoals je huidtype, hoe lang je in de zon bent, de sterkte van de zon, en je persoonlijke voorkeur. Een handig hulpmiddel is het Fitzpatrick-huidsysteem, dat huidtypes indeelt op basis van hun reactie op zonlicht.
- Type I (zeer licht, vaak rood haar, altijd verbrand): SPF 50+
- Type II (licht, soms bruin): SPF 30 tot 50
- Type III (licht getint, soms verbrand): SPF 30
- Type IV (olijfkleurig, zelden verbrand): SPF 20–30
- Type V & VI (donkerbruin tot zwart): SPF 15–30 (maar wél blijven smeren!)
Zelfs mensen met een donkere huid kunnen verbranden en lopen risico op schade diep in de huid, ook al zien ze dat niet meteen aan roodheid.
Het onderzoek van Prof. Hönigsmann: SPF 30 is al (bijna) genoeg
De Oostenrijkse dermatoloog Prof. Dr. Herbert Hönigsmann, verbonden aan de Universiteit van Wenen, deed veel onderzoek naar de effectiviteit van zonnebrandcrèmes. Zijn bevindingen zijn opvallend nuchter: SPF 30 is voor de meeste mensen voldoende bescherming, mits je het goed en dik genoeg aanbrengt.
Daar zit meteen het probleem. In de praktijk gebruiken mensen vaak veel te weinig zonnebrand. Hönigsmann en andere onderzoekers wijzen erop dat de beschermingsfactor alleen klopt bij een laagdikte van 2 milligram per vierkante centimeter huid. Dat komt bij een volwassen lichaam neer op ongeveer 35 tot 40 ml per smeerbeurt. Dat is een abstracte maat, en daarom wordt in publieksvoorlichting (zoals bij het KWF en Milieu Centraal) de veel toegankelijkere "7 theelepels-methode" gebruikt.
De 7 theelepels-methode werkt als volgt:
- 1 theelepel voor gezicht en hals
- 2 voor armen en schouders
- 2 voor borst, buik en rug
- 2 voor benen en voeten
Samen is dat ongeveer 35 ml per keer. Gebruik je minder dan dit, dan daalt de daadwerkelijke bescherming drastisch. Een zonnebrandcrème met SPF 30 die te dun wordt aangebracht, biedt misschien nog maar bescherming ter waarde van SPF 10.
Daarom adviseerde Hönigsmann: als je weet dat je waarschijnlijk te weinig smeert (zoals bijna iedereen) kies dan liever voor SPF 50. Dat biedt een veiligheidsmarge als je niet perfect aan de aanbevolen hoeveelheid komt.
Kinderen, watersporters en bergliefhebbers: altijd hoog smeren
Voor kinderen is een hoge SPF essentieel, omdat hun huid dunner en gevoeliger is. Ook voor wintersporters (waar de UV-straling via sneeuw wordt weerkaatst) en strandgangers (waar water de bescherming deels wegspoelt) geldt: minimaal SPF 50 en regelmatig opnieuw aanbrengen.
SPF beschermt alleen tegen UVB, en UVA?
Een belangrijk detail dat vaak over het hoofd wordt gezien: SPF zegt niets over UVA-bescherming. Dat is de vorm van straling die diep in de huid doordringt en huidveroudering versnelt. Wil je ook tegen UVA goed beschermd zijn? Zoek dan naar het UVA-logo met een cirkel eromheen op de verpakking. Alleen dan ben je echt “breed beschermd”.