Op het strand of bij het zwembad zie je ze steeds vaker: mensen, en vooral kinderen, die zwemmen met een T-shirt aan. Soms gaat het om UV-werende zwemshirts, maar regelmatig ook gewoon om een katoenen T-shirt. De reden is duidelijk: beschermen tegen de zon. Maar hoe effectief is dat eigenlijk? Werkt een nat shirt wel écht als zonbescherming? En waar moet je op letten als je kleding in het water gebruikt om verbranding te voorkomen?
Waarom bescherming tegen de zon in het water zo belangrijk is
Wanneer je zwemt, merk je het vaak niet direct, maar je huid krijgt flink wat UV-straling te verduren. De zonnestralen reflecteren namelijk op het wateroppervlak, waardoor je extra blootgesteld wordt aan zowel UVA- als UVB-straling. UVB is verantwoordelijk voor zonnebrand en DNA-schade, terwijl UVA zorgt voor huidveroudering en schade in de diepere huidlagen. Samen verhogen ze het risico op huidkanker.
Water verkoelt je huid, waardoor je minder snel voelt dat je aan het verbranden bent. Je verbrandt dus ongemerkt, vooral tijdens langere zwem- of strandmomenten. Bovendien spoelt zonnebrandcrème geleidelijk van je huid af, zelfs als deze “waterresistent” is. Daarom zoeken veel mensen naar extra bescherming, en kleding lijkt dan een logische keuze.
Werkt een T-shirt tegen UV-straling?
Het antwoord is: ja, deels, maar met grote kanttekeningen. Een gewoon T-shirt biedt enige bescherming tegen UV-straling, maar die bescherming is lang niet altijd voldoende, zeker niet als het shirt nat wordt, UV-straling werkt door kleding heen.
De beschermingsgraad van kleding tegen UV-straling wordt aangeduid met de UPF-waarde (Ultraviolet Protection Factor). Dit is vergelijkbaar met SPF bij zonnebrand. Kleding met een hoge UPF-waarde houdt een groot deel van de UV-stralen tegen. Maar bij een standaard katoen T-shirt geldt:
- Droog T-shirt: ongeveer UPF 5 tot 10 (dus 80–90% van de UV-straling komt alsnog door)
- Nat T-shirt: de bescherming daalt naar UPF 2 tot 5 of zelfs lager
Een nat katoenen shirt wordt dus bijna doorzichtig voor UV-stralen. Wat aanvoelt als een goede bedekking, biedt in werkelijkheid zeer beperkte bescherming als je aan het zwemmen bent.
UV-werende kleding: een veel beter alternatief
In plaats van een standaard T-shirt kun je beter kiezen voor UV-werende zwemkleding, ook wel “rashguards” genoemd. Deze zijn speciaal ontwikkeld om ook nat een hoge beschermingsfactor te behouden. Veel van deze shirts hebben een UPF van 50+, wat betekent dat ze meer dan 98% van de UV-straling blokkeren, zelfs als ze nat zijn.
UV-kleding is vaak gemaakt van speciaal geweven synthetisch materiaal (zoals nylon of polyester) en droogt snel. Ze zijn ontworpen om strak om het lichaam te zitten, waardoor ze comfortabel zijn om in te zwemmen. Sommige hebben zelfs lange mouwen voor extra bescherming van de armen, en je hebt ze ook in de vorm van leggings of bodysuits voor kinderen.
Wanneer is zwemmen met kleding aan wél zinvol?
Toch zijn er situaties waarin het dragen van een T-shirt of andere kleding in het water wel degelijk nut kan hebben:
- Als je tijdelijk geen zonnebrand hebt en liever iets dan niets draagt
- Voor extra bescherming bij lichte huidtypes of gevoelige huid
- Bij het snorkelen, surfen of zeilen, waarbij je lang op of in het water bent
- Wanneer je verbrand bent en verdere blootstelling wilt beperken
- Bij kinderen die snel verbranden en moeilijk regelmatig opnieuw ingesmeerd kunnen worden
In al deze gevallen is een UV-shirt altijd beter dan een gewoon shirt, maar een gewoon shirt is in elk geval beter dan helemaal geen bescherming.
Waar moet je op letten bij UV-kleding?
Niet alle UV-kleding is gelijk. Let op de volgende punten:
- UPF-waarde: kies bij voorkeur kleding met UPF 50+
- Labeling: goede UV-kleding is getest volgens normen (bijv. AS/NZS 4399)
- Pasvorm: strakke pasvorm voorkomt dat het gaat klapperen in het water en beschermt beter
- Materiaal: synthetische stoffen zoals lycra, polyester en nylon bieden betere bescherming dan katoen
- Slijtage: opgelet met oude of uitgerekte shirts, die bieden minder bescherming
Is zonnebrand dan overbodig bij UV-kleding?
Nee, absoluut niet. UV-kleding beschermt alleen de huid die daadwerkelijk bedekt is. Je zult dus nog steeds zonnebrand moeten gebruiken op:
- Het gezicht
- Hals en nek
- Handen en voeten
- Onderarmen of benen als deze niet bedekt zijn
Gebruik hiervoor een breedspectrum zonnebrand (tegen UVA en UVB), met minstens SPF 30. Vergeet ook niet om regelmatig opnieuw te smeren, zeker na zwemmen of afdrogen.
Hoe zit het met kinderen?
Voor kinderen is zwemmen met UV-kleding zelfs sterk aan te raden. Hun huid is dunner en gevoeliger, en ze brengen vaak uren achtereen in en rond het water door. Een UV-shirt en UV-zwembroek bieden veel betere en langdurigere bescherming dan alleen zonnebrandcrème. Combineer het met een UV-werend petje en een zonnebril voor optimale dekking.
Daarnaast is het praktisch: je hoeft kinderen niet om de paar uur volledig opnieuw in te smeren. Alleen gezicht, handen en voeten blijven dan over, dat scheelt tijd én weerstand van je kind.
Voordelen van UV-kleding op een rij
Laten we de voordelen van UV-werende zwemkleding kort samenvatten:
- Biedt betrouwbare bescherming, ook in natte toestand
- Geen risico dat de bescherming “afspoelt” zoals bij zonnebrand
- Handig voor kinderen die veel bewegen of snel verbranden
- Droogt snel, zit comfortabel en beschermt langdurig
- Vaak voorzien van lange mouwen en hoge nek voor extra dekking
Zwemmen met een T-shirt? Alleen als het echt niet anders kan
Zwemmen met een gewoon T-shirt lijkt een slimme oplossing tegen verbranding, maar de bescherming valt vaak tegen, zeker als het shirt nat wordt. Het biedt dan nog maar een minimale bescherming tegen UV-straling. Als je écht effectief beschermd wilt zijn, kies dan voor UV-werende zwemkleding met een UPF van 50+.
Gebruik daarnaast altijd zonnebrandcrème op onbedekte plekken en blijf tussen 12:00 en 15:00 zoveel mogelijk uit de felle zon. Zo geniet je optimaal van het water én houd je je huid gezond — op vakantie én op lange termijn.