Zonnebrand is een onmisbaar product geworden in de dagelijkse huidverzorging. Het beschermt je tegen verbranding, huidveroudering en huidkanker. Maar er klinkt ook regelmatig bezorgdheid: blokkeert zonnebrandcrème niet ook de aanmaak van vitamine D? En loop je dan risico op een tekort? In dit artikel leggen we je op een begrijpelijke en nuchtere manier uit hoe het zit. Spoiler: het is allemaal een kwestie van balans.
Samenvatting van het artikel
- Zonnebrandcrème kan de aanmaak van vitamine D verminderen, maar bij normaal gebruik is dat effect heel klein
- Je hebt ongeveer 15 tot 30 minuten zonlicht per dag nodig op onbedekte huid
- In herfst en winter is supplementeren verstandig, vooral voor risicogroepen
- Vitamine D-tekort door zonnebrand is mogelijk, maar in praktijk zeldzaam
Wat is vitamine D?
Vitamine D is een belangrijke voedingsstof die je lichaam helpt om calcium op te nemen. Het speelt een grote rol bij:
- De opbouw en het behoud van sterke botten en tanden
- De werking van je immuunsysteem
- Je energieniveau en stemming
Je lichaam maakt vitamine D aan onder invloed van UVB-straling uit zonlicht. Daarnaast krijg je een kleine hoeveelheid binnen via voeding, zoals vette vis, eieren en verrijkte producten (bv. margarine). Supplementen zijn er ook, vooral aangeraden in de wintermaanden of bij risicogroepen.
Blokkeert zonnebrand de aanmaak van vitamine D?
In theorie: ja. Zonnebrand met een hoge SPF is ontworpen om UVB-straling tegen te houden, en dat is precies de straling die je lichaam nodig heeft om vitamine D aan te maken. Maar zoals zo vaak is de praktijk iets genuanceerder.
In de praktijk: de meeste mensen smeren zonnebrand niet dik genoeg en niet vaak genoeg bij om UVB 100% te blokkeren. Daardoor komt er meestal alsnog voldoende zonlicht op de huid terecht voor een gezonde dosis vitamine D. Daarnaast sta je zelden van top tot teen ingesmeerd én volledig gekleed in de schaduw. Je gezicht, handen of armen vangen vaak alsnog wat zonlicht op.
Dus: zonnebrand kan vitamine D-aanmaak remmen, maar bij normaal gebruik leidt het vrijwel nooit tot een tekort.
Kun je een vitamine D-tekort krijgen als je altijd zonnebrand draagt?
Alleen in uitzonderlijke situaties. Denk aan:
- Mensen die altijd hoge SPF dragen op het hele lichaam én
- Weinig buiten komen, bijvoorbeeld door werk of medische redenen
- Ouderen, baby's, zwangeren en mensen met overgewicht
- Degenen die religieuze of culturele kleding dragen die veel huid bedekt
Voor deze groepen geldt dat extra aandacht voor vitamine D-inname belangrijk is, maar dat komt niet alleen door zonnebrand, eerder door beperkte blootstelling aan daglicht in het algemeen.
Hoe combineer je zonbescherming en vitamine D slim?
Je hoeft niet te kiezen tussen gezond zijn of beschermd zijn. Met een paar simpele gewoontes krijg je het beste van beide:
- Begin je dag met 10-15 minuten buiten zonder zonnebrand op gezicht of armen (bij lage zonkracht)
- Daarna wel insmeren, zeker als je langer buiten blijft of in de felle zon komt
- In de winter of bij weinig zon: overweeg een Vitamine D supplement
- Let op symptomen van tekort: vermoeidheid, spierzwakte, somberheid, pijn in botten of gewrichten
- Raadpleeg je huisarts als je twijfelt of een tekort vermoedt
Veelgestelde vragen & misverstanden
Moet ik stoppen met zonnebrand om vitamine D aan te maken?
Nee, dat is niet nodig. Bij normaal gebruik krijg je nog steeds voldoende UVB binnen.
Is 10 minuten zon zonder SPF al genoeg?
Vaak wel, zeker in de lente of zomer. Meer hoeft niet per se, vooral als je huid gevoelig is.
Helpt de zonnebank voor vitamine D?
Af te raden. Zonnebanken bevatten vooral UVA-straling, die nauwelijks bijdraagt aan vitamine D en juist huidveroudering versnelt.
Zonnebrand gebruiken betekent niet automatisch dat je een vitamine D-tekort krijgt. De sleutel zit 'm in balans: zorg voor wat zonlicht op je huid, wees alert in de wintermaanden, en gebruik zonnebrand wanneer je langere tijd buiten bent. Zo bescherm je je huid én geef je je lichaam wat het nodig heeft.